Podstawa programowa

1. Posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; zapisuje wynik pomiaru wraz z jego jednostką oraz z uwzględnieniem informacji o niepewności; 

2.Opisuje przebieg doświadczenia lub pokazu; wyróżnia kluczowe kroki i sposób postępowania oraz wskazuje rolę użytych przyrządów; 

3.Posługuje się pojęciem temperatury;

 

Co już potrafisz?

  • określić fizykę jako naukę, która bada właściwości materii i odkrywa najbardziej podstawowe reguły przyrody, 
  • stwierdzić, że podstawową metodą badawczą fizyki są eksperyment (doświadczenie) lub obserwacja, a te wymagają wykonywania pomiarów, stawiania hipotez i ich weryfikowania.

Nauczysz się:

  • prawidłowo posługiwać się przyrządami do pomiaru następujących wielkości fizycznych: czasu, długości, masy i temperatury; 
  • zapisywać wyniki pomiarów i obliczać wartość mierzonej wielkości, tak aby ta wartość była najbardziej dokładna
  • podawać przyczyny niepewności pomiaru; szacować niepewność pomiaru urządzeń cyfrowych.

Uczyć się skutecznie

To dla ciebie techniki, przeczytaj je uważnie! Zacznij je stosować a nauka już nie będzie przykrą koniecznością.

Poznaj system szybkiego zapamiętywania informacji na lekcji.

Najważniejsze- przeznacz czas na naukę na lekcjach fizyki a zyskasz czas na zabawę popołudniami.

Zadanie domowe: Czytaj krytycznie polecenia, twórz własne opinie  na temat nauczanego materiału. Miej watpliwości?

Przejrzyj swoje notatki przed lekcją, z ostatnich zagadnień. Notatki muszą być kolorowe, dużo rysunków i ich własnoręczne opisy.Zaznacz w swoich notatkach to z czym się borykasz, masz trudności i poproś o pomoc nauczyciela.

W czasie lekcji: Usiądź na tym miejscu gdzie możesz się maksymalnie skoncentrować - najważniejsze jest nastawienie, jeżeli przychodzisz na lekcję z zamiarem zapamiętania informacji to je zapamiętasz.

 Najlepsze miejsce dla mnie aby:

  •  Aktywnie słuchać.
  • Zadawać pytania.
  • Widzieć materiały i pomoce przygotowane przez nauczyciela.
  • Brać udział w dyskusji - nie tylko z nauczycielem, ale także z kolegami. 

Unikaj rozpraszających sytuacji, które mogą przeszkadzać w koncentracji i zapamiętaniu.

Rób bardzo kolorowe notatki, opatrz je komentarzem -swoimi słowami.

Zdecyduj, co jest ważne i powinno być umieszczone w notatkach  a co można pominąć.

Pytaj nauczyciela-musisz  mieć pewność, że rozumiesz, co zostało powiedziane na lekcji, poproś o powtórzenie.

 

Umiejętność dodatkowa: Umiejętność obserwacji i analizowania

Obserwacja będzie najważniejszą częścią lekcji. Sprawdź się? Policz ilość podań.

Jak się czujesz? Spróbuj teraz skoncentrować się na doświadczeniach na lekcji. Ważna będzie uwaga.

Słowo klucz: Dokładność, pomiar

Temat: Związek między pomiarem a jego dokładnością.

Filmik reklamowy:) O czym będziesz się uczył?

Przygotuj się do dyskusji!

Pytanie kluczowe: Jaki jest związek między pomiarem a jego dokładnością?

W jaki sposób można zwiększyć dokładność pomiaru i jak dokładność pomiaru jest ważna w życiu codziennym?

Strategia pajączek. 10 osób zostanie wylosowane do dyskusji na forum klasy. Do dyskusji przygotuj się wykonując działania w 4 osobowych grupach, które pozwolą Ci zebrać dowody na potwierdzenie swoich argumentów podczas odpowiadania na postawione pytania kluczowe. Im więcej działań tym argumenty bardziej spójne i rzeczowe.

Sformułowania

1.    Myślę, że……..ponieważ……(wskazuje na dowody swojej pracy)

2.    Przeprowadzając doświadczenie……. zobaczyliśmy, że 

3.    Doświadczenie ……..pokazało……

4.    Podczas dyskusji w grupie wypracowaliśmy stanowisko, że ……..

5.    Zgadzam się z ……

6.    Nie zgadzam się …….ponieważ

7.    Jednym z dowodów na  jest……….

Plan działań

 

Plan działań

Dowody, kroki 

1.     Dyskusja w parach na temat dokładności-wypracowanie wspólnego stanowiska (obowiązkowe)

 

2.     Przeprowadzenie doświadczenia w grupie znalezienie liczby PI (obowiązkowe)

 

3.     Praca w grupie- odpowiedź na pytanie czy do gotowania kisielu potrzebny jest pomiar? (do wyboru)

 

4.      Jak oszacować pomiar termometrem elektronicznym? Praca indywidualna (do wyboru)

 

5.     Dyskusja w grupie . Do czego w życiu codziennym potrzebny jest pomiar. (obowiązkowe)

 

6. Stwórz własną analogię po zapoznaniu się z poniższą (do wyboru)

 

 

Zaczynamy:

Każda osoba w grupie organizuje sobie 5 małych karteczek. Na każdej karteczce zapisuje informacje, które przychodzą do głowy dopowiadając na poniższe pytanie. Karteczki zostają zebrane i uporządkowane wg. określonych kategorii. Zapisz wnioski w zeszycie zgodnie z poniższym diagramem.

Działanie 1. Co mam na myśli mówiąc dokładność?

Działanie 2. Dokładność przyrządu pomiarowego i jego zakres.

W grupach zbierz dowód na dokładność pomiaru wykonując następujące doświadczenie.

Teraz zajmiemy się próbą odnalezienia w naszym otoczeniu liczby, którą wymyślili/ odkryli

kiedyś matematycy – liczby π. Od starożytności uczeni zastanawiali się czy istnieje jakiś

prosty wzór na obwód koła (przypomnienie, że np. obwód prostokąta to 2a+2b). Wiadomo

było, że obwód koła jest ponad 3 razy dłuższy od średnicy. Ale dokładnie ile razy dłuższy jest

obwód od średnicy? Jednym z pierwszych uczonych, którzy podali to w miarę dokładnie był

Archimedes. Wyliczył, że 

obwód koła to około 3,14 x średnica.

Ta liczba nazywana jest π i jest równa:

π = 3,141592653589793238… (żeby napisać dokładną wartość π trzeba byłoby napisać

nieskończenie wiele cyfr)

Tej liczby będziemy szukać. Pamiętamy, że żeby ją dostać trzeba podzielić:

π = (obwód koła)/(średnica koła)

„Część praktyczna”

Jak myślicie, czy można jakoś samemu wyliczyć, sprawdzić, może zmierzyć ile jest

równa π?

„Trzeba zmierzyć osobno obwód i średnicę (albo promień) a potem podzielić.

 

Potrzebne materiały: cyrkiel, kartkę papieru, grubą nitkę

(kordonek), sznurek, naczynia w kształcie walca, paski papieru, tusz do pieczątek,

miarki (centymetr krawiecki, linijki).

Grupa wypisuje kilku możliwości pomiarów w swoim zeszycie:

To moja propozycja

Zmierzyć obwód centymetrem krawieckim i średnic linijką przykładaną „od góry” (wersja druga: odrysować kształt naczynia i zmierzyć średnicę na papierze)

Upuścić kroplę tuszu na naczynie i toczyć po papierze, by zmierzyć odległość między „kleksami”. Średnica jak obok

Owinąć naczynie taśmą lub nitką  i odznaczyć na niej cały obwód. Średnica jak obok

Narysować okrąg i przyłożyć sznurek, a potem zmierzyć długość sznurka. Promień – przyłożyć cyrkiel do linijki

 

 

 

Przykładowa tabela na wyniki

Przykładowe tabele z wynikami:

 

Mała średnica

Duża średnica

Nr pomiaru

średnica

obwód

π

średnica

obwód

π

1

 

 

 

 

 

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

średnia

 

 

 

 

 

 

 

Odpowiedz na pytanie

„Dlaczego poszczególne pomiary się różnią? Przecież mierzyliście tę samą wielkość”, „Jak

oceniacie dokładność swojego pomiaru?”, „Czy macie jakiś pomysł, na określenie

dokładności jakąś liczbą?”, „Ile ta liczba jest równa w przypadku waszego pomiaru”, „O ile

procent wyliczona liczba różni się od liczby π?”.

Działanie 3 -Czy umiesz ugotować kisiel z mąki ziemniaczanej, cukru i soku bez dokładnego pomiaru? Możesz to doświadczenie wykonać w domu w obecności osoby dorosłej. Potwierdzisz lub zmienisz swoje przypuszczenia.

Jednostki masy

Masa – wielkość fizyczna mówiąca nam, ile substancji zawiera konkretne ciało fizyczne. Przykładowo: masa filiżanki informuje nas, z jakiej ilości porcelany zrobiono tę filiżankę. Masę można mierzyć na wiele sposobów. Niektóre z nich poznamy w dalszym toku nauki. Teraz tylko przypomnijmy, że jednostką masy w układzie SI jest kilogram.

W praktyce używane są też jednostki pochodne od kilograma, czyli jego wielokrotności oraz ułamki: gramy, dekagramy czy tony. Zależności między tymi jednostkami są ci znane z lekcji matematyki, ale nie zaszkodzi, gdy je sobie przypomnimy:

1 kg=100 dag=1000 g=0,001 tony

 

1 tona=1000 kg

 

1 dag=10 g=0,01 kg

 

1 g=0,1 dag=0,001 kg

 

Doświadczenie 1

Nalej wody do garnka i zgotuj, dodaj soku z butelki. W szklance rozrób z zimną wodą mąkę ziemniaczaną i cukier. Kiedy woda się zagotuje wlej zawartość ze szklanki do gotującej wody i zamieszaj. Spróbuj oszacować na oko ilość poszczególnych produktów tak aby uzyskać 150 gram kisielu. Co może się stać?

 

 

Doświadczenie 2

Nalej 170 gram wody do garnka i zagotuj. W trakcie gotowania dodaj do wody 5 gram cukru i 40 gram soku. Weź 70 gram wody i wymieszaj z nią 20 gram mąki ziemniaczanej. Mieszaninę dodaj do gotującej się wody. Dokładnie wymieszaj, gotując minutę. Sprawdź czy uzyskaliście 310 gram kisielu. Weź pod uwagę, że część wody wyparowało. Co może się stać?

Opis demonstracji:

Komentarz

Uczniowie samodzielnie wykonywali różne pomiary. Inne doświadczenie wynosi uczeń , który widzi wykonywaną czynność, a inne gdy wykona ją samodzielnie.  


Porozmawiaj w grupie i sporządź wnioski. Co znaczy, że pomiar powinien być dokładny?

Dokończ zadanie niżej pod tabelką.  Ważna  jest ……… kiedy gotujemy kisiel z podstawowych składników.

Działanie 4 Stwórz własną analogię po zapoznaniu się z poniższą

Faza 1: Wprowadzenie  merytoryczne

Instruktaż

Jak to zrobić?

Zobaczyliśmy jak ważna jest dokładność.  

Na lekcji poznamy różne przyrządy pomiarowe, będziemy zastanawiali się jak wykonać prawidłowo pomiar. Jaki przyrząd użyć, jak przyłożyć przyrząd pomiarowy aby pomiar był jak najdokładniejszy.

 

Faza 2: Bezpośrednia Analogia- Bezpośredni analogia bada podobieństwa między dwoma pomysłami.

 

Instruktaż

Jak to zrobić?

Dokonajmy bezpośredniej analogii między wykonaniem pomiaru  a jazdą samochodem

Aby wykonać pomiar trzeba wiedzieć jaki przyrząd jest potrzebny, jak  poprawnie wykonać pomiar. Porównajmy czynność wykonywania pomiaru do innej czynności np. jazdy samochodem

Trzeba wiedzieć jak uruchomić samochód, jaki bieg wrzucić, jak wykonać bezbłędny manewr.

 

 

Faza 3: Osobista Analogia 

 

Instruktaż

Jak to zrobić?

 Wyobraź sobie, że siedzisz w samochodzie.

Nie oceniaj pomysłów,  poproś o wyjaśnienie kiedy jest taka potrzeba.

 

Udaj, że chcesz poprowadzić samochód co może się nie udać?

Samochód nie odpali, nie wrzuci się bieg, niedokładny manewr i na drzewie.

 

Faza 4: Porównywanie analogicznie

Instruktaż

Jak to zrobić ?

Podzielcie się grupy, wymyślcie jak najwięcej podobieństw między bezpośrednią analogią a analogią osobistą.

Jakie podobieństwa widzisz  pomiędzy  prowadzeniem samochodu a wykonaniem pomiaru?

Możliwe odpowiedzi:

Jeżeli nie mam klucza nie  uruchomię samochodu

Jeżeli nie mam właściwego przyrządu nie mogę mierzyć

Jeżeli wrzucę zły bieg mogę zepsuć samochód

Jeżeli użyję zły przyrząd pomiarowy mogę  zrobić błąd, użyć za dużo lekarstwa i dojdzie do tragedii

 

.

Faza 5 .Uczniowie wyjaśniają, gdzie analogia nie pasuje

Instruktaż

Jak to zrobić?

Zidentyfikuj  szczegóły gdzie bezpośrednia analogia samochodu nie pasuje do wykonania pomiaru.

 

Co nie pasuje w naszej analogii prowadzenia samochodu do wykonania pomiaru?

Przykładowe odpowiedzi:

Tylko dorośli-prowadzą samochód

Dzieci też mogą mierzyć

Do każdego samochodu pasuje tylko jeden kluczyk

Pomiar długości można wykonać za pomocą różnych przyrządów (metrówka, linijka)  tylko trzeba się liczyć z błędem

 

.

Faza 6.Wymyśl własną analogię

 

Działanie 5-zastanów się gdzie oraz podaj inne przykłady z życia kiedy dokładność pomiaru jest bardzo ważna.

Działanie 6-Za pomocą linijki odmierz długość tasiemki -czy pomiar tasiemki obarczony jest błędem? Jaki to błąd? Jaki jest zakres przyrządu i z jakim błędem może mierzyć?

Wypełnij tabelkę

 

 

Wykonaj pomiar zeszytu  linijką a następnie podaj wymiar w cm i m

Wyniki zostają zapisane w tabeli

Nr grupy

Długość zeszytu w centymetrach

Długość zeszytu w metrach

Z czego wynika błąd pomiaru?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Średnia arytmetyczna

 

 

 

Nauczyciel: Średnia arytmetyczna pozwala …..

 

Przyrządy cyfrowe i analogowe-problem paralaksy i inne problemy.

http://av.epodreczniki.pl/RepositoryAccess2/!I49271(,,mp4_low_bl)

Działanie 7.  Zaplanuj pomiar stopy-pomysły. Określ zakres i niepewność pomiaru przyrządu pomiarowego.

Działanie 8. Zmierz temperaturę za pomocą termometru cyfrowego i rtęciowego. Określ zakres i niepewność przyrządu pomiarowego.

Działanie 9. Podaj przykłady z życia kiedy pomiar musisz wykonać bardzo dokładnie a kiedy na tzw. "oko"?

Jak zwiększyć dokładność pomiaru?

Ćwiczenie 8. Jak oszacować błąd pomiaru temperatury za pomocą termometru cyfrowego? Jak zwiększyć dokładność pomiaru?

Wnioski z lekcji

Nie ma pomiarów idealnych! Każdy pomiar ma skończoną dokładność i jest obarczony niepewnością pomiarową. Oczywiście, możemy zmniejszać tę niepewność dzięki doskonaleniu przyrządów i metod pomiarowych, ale nigdy nie wyeliminujemy jej całkowicie. Nie zawsze potrzebne są nam pomiary wykonywane z bardzo dużą dokładnością. Czy długość nogawek spodni musi być ustalona z dokładnością do 1 milimetra? Czy jeśli ważymy wagon z węglem, potrzebujemy wagi o dokładności do 1 grama? Co innego, gdy odmierzamy lekarstwo. Tu potrzebna jest aptekarska dokładność, czyli możliwość wyznaczenia masy z dokładnością do 1 mikrograma. Jednak naukowcy nigdy nie postrzegają tego typu niedokładności w kategoriach czyjejś winy. Błąd pomiaru jest codziennym elementem pracy tych ludzi, z którym umieją sobie oni radzić za pomocą odpowiednich metod prowadzenia obliczeń. 

Pomiary w życiu codziennym-projekt

Kupno bucików dla małego dziecka jest bardzo kłopotliwe. Zaproponuj mamie, która chce kupić buty swojej pociesze pomiar stopy z dużą dokładnością.

Współczesne termometry mierzą z dużym błędem. Za każdym razem wskazują inną wartość temperatury. Opracuj instrukcję jak pomiaru dokonać z większą dokładnością. Oszacuj błąd pomiaru.

Wiedza, do której będziemy zaglądać:

Download
szablon+Ploya (7).pdf
Adobe Acrobat Document 69.7 KB
Download
mapa kaczka.png
Portable Network Image Format 83.0 KB

Angry Birds uczą fizyki-wykonaj super projekt