O to katalog propozycji zadań i sformułowań, które pomogą Ci przygotować się i wystąpić w określonej roli.
Ekspert
Moderator
Uczestnik
Jeżeli jesteś ekspertem:
1.poszukaj materiałów poświęconych problematyce Waszej dyskusji
2.zaznacz najważniejsze punkty
3.porozmawiaj ze swoimi kolegami, ustalcie kolejność, kto będzie
1 .Ekspert propozycji: Mówca otwierający debatę. Jego zadaniem jest zdefiniowanie tematu. Powinien się on odnieść do tezy, definiując wszystkie zawarte w niej niejasne sformułowania. Następnie powinien on przedstawić trzy (maksymalnie cztery) główne argumenty swojej strony, częściowo je uzasadniając. Jego rola nie jest zbyt trudna, jednak bardzo ważna, gdyż wszyscy następni mówcy, zarówno po stronie Propozycji, jak i Opozycji, muszą się odnosić do zdefiniowanej przez niego tezy.
II Mówca: Jego zadaniem jest rozwinięcie argumentów pierwszego mówcy. Może się on bardzo krótko odnieść do argumentów Opozycji, jednak nie to jest jego głównym zadaniem. Powinien on rozwinąć uzasadnienie argumentów pierwszego mówcy oraz dodać własne (maksymalnie trzy) nowe argumenty wiążące się z tamtymi. Ma on na swoje wystąpienie cztery minuty. Rola ta także nie należy do trudnych.
III Mówca Powinien on zbijać argumenty drugiej strony. Własnych nowych argumentów nie powinien przedstawiać w ogóle lub w ostateczności. Powinien się on natomiast odnieść do wszystkich argumentów przeciwników i w miarę możliwości obalić je lub wykazać brak ich związku z omawianym zagadnieniem. Jest to zdecydowanie najtrudniejsza rola w debacie wymagająca ciągłego wsłuchiwania się w argumenty przeciwników oraz dynamicznej ich analizy.
IV Mówca: Podsumowuje on argumenty swojej strony. Może on, ale bardzo krótko, odnieść się do poprzedniego wystąpienia przeciwnika. Jeżeli poprzedni mówca po jego stronie nie spełnił należycie swojej funkcji, powinien on także krótko odnieść się do argumentów przeciwników. Jego zasadniczym zadaniem jest jednak powtórzenie i utrwalenie najważniejszych argumentów przytaczanych przez daną stronę i uzasadnienie ich znaczenia. Nie powinien on przytaczać żadnych nowych argumentów. Rola ta nie należy do trudnych, jednak jest bardzo ważna, gdyż to właśnie wystąpienie tego mówcy najbardziej zapada w pamięć słuchaczy. Mówca ma cztery minuty.
2. Ekspert opozycji :Jego zadaniem jest odniesienie się do definicji tezy strony przeciwnej i przedstawienie własnego jej rozumienia, przy czym nie może to być krańcowo inna definicja, lecz co najwyżej własny stosunek do tezy w ramach przedstawionego przez Propozycję znaczenia. Mówca powinien następnie przedstawić trzy (maksymalnie cztery) główne kontrargumenty wobec tezy i uzasadnić je. Jego rola również nie jest trudna, jednak wyznacza on całą dalszą strategię swojej strony.
II Mówca podobnie jak w grupie propozycji.
III Mówca podobnie jak w grupie Propozycji
IV Mówca: Podobnie jak IV mówca po stronie Propozycji. Dodatkowym atutem, który mówca powinien wykorzystać jest to, że zamyka on główną część debaty i do niego należy ostatni głos.
Błędy najczęściej popełniane w odniesieniu do treści:
Błędy najczęściej popełniane w odniesieniu do formy:
Różne rodzaje błędów w argumentacji
Argument ad hominem – argument skierowany jest przeciwko osobie, a nie temu, co ona mówi.
Przykład:
Nie ma Pan racji, podobnie jak wszyscy uczniowie.
Błąd argumentowania z autorytetu – użycie na potwierdzenie jakiejś tezy tylko opinii eksperta.
Przykład:
Za sto lat grozi nam przeludnienie, gdyż tak twierdzi dr Kowalski z Sopockiej Szkoły Wyżsej.
Argumentowanie z ogólnej opinii – użycie ogólnej, obiegowej opinii na potwierdzenie tezy.
Przykład:
Nie da się nigdy nie uderzyć dziecka. Przyznają to wszyscy rodzice.
Argument oparty na tradycji – stwierdzenie, że dany pogląd jest słuszny, ponieważ tak było od lat.
Przykład:
Wybory do Samorządu Uczniowskiego powinny odbywać się w maju, ponieważ tak było zawsze.
Argument ad ignorantiam – odwołuje się do niewiedzy dyskutantów. Za jego pomocą możemy udowodnić, że dane twierdzenie jest prawdziwe, ponieważ nie istnieją żadne racje, które mogłyby je obalić.
Przykład:
Bóg istnieje, bo nie ma żadnych dowodów na to, żeby było inaczej.
Argument oparty na pochopnych wnioskach – przekonanie o słuszności tezy na podstawie jednego dowodu.
Przykład:
Tylko w dwóch krajach na świecie wprowadzono podatek liniowy, nie może być to więc dobre rozwiązanie.
Argument dicto dimpliciter – dokonywanie nadmiernych uogólnień; brak dokładnego sprecyzowania uogólnienia.
Przykład:
Trzeba pić mleko, bo mleko jest zdrowe.
Błąd kompozycji – założenie, że jeśli coś jest prawdziwe dla pewnej części, to musi być również prawdziwe dla całości.
Przykład:
Poziom nauczania w tym gimnazjum jest opłakany. Tak jest ze wszystkimi państwowymi szkołami w naszym mieście.
Błąd podziału – założenie, że jeśli coś jest prawdziwe dla całości, musi być również prawdziwe dla jej części.
Przykład:
Kibice są wandalami; Krzysiek jest kibicem, więc z pewnością jest przestępcą.
Argument post hoc – znajdowanie związków przyczynowo-skutkowych tam gdzie one w rzeczywistości nie zachodzą.
Przykład:
Za każdym razem, gdy jedziemy w góry, pogoda się psuje; z całą pewnością przywozimy ze sobą deszcz.
Fałszywa analogia – porównywanie ze sobą zjawisk, które są do siebie podobne tylko pod pewnymi względami.
Przykład:
Zarówno aktorzy, jak i zawodowi politycy, występują publicznie, wygłaszając mowy. Aktorzy muszą się jednak uczyć swojego tekstu na pamięć, lecz politycy mogą korzystać z kartek, ekranów. Oni również powinni wygłaszać swoje przemówienia z pamięci.
Błąd non sequitur – niezgodność pomiędzy przesłankami danego argumentu a jego wnioskiem.
Przykład:
Kinga mówi doskonale po francusku. Jego rodzice muszą być bogaci, bo na pewno wysyłali ją na prywatne lekcje tego języka.
Argument ad misericordiam (odwołujący się do litości) – dyskutant porzuca właściwy spór, starając się odwołać do naszych uczuć. W ten sposób chce wywrzeć na nas presję do zmiany przekonań.
Przykład:
Należy podnieść podatki i rozdać pieniądze biednym, bo inaczej ich dzieci będą głodować.
Argument ad personam – dyskutant porzuca właściwy spór i zaczyna opisywać faktyczne lub rzekome cechy swego przeciwnika. Dodatkowo obrażanie oponenta ma na celu wyprowadzenie go z równowagi, tak by utrudnić mu adekwatne reagowanie na przedstawiane argumenty.
Przykład:
Jak może Pan wypowiadać się na temat stanu wojennego? Przecież miał pan wtedy 5 lat!